Το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα 2007-2013»(ΕΠΑΝ ΙΙ) του Υπουργείου Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού είχε ως κεντρικό αναπτυξιακό στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας - εξωστρέφειας των επιχειρήσεων και του παραγωγικού συστήματος, με έμφαση στη διάσταση της καινοτομίας, με δράσεις που υποστήριξαν:

• την επιτάχυνση της μετάβασης στην οικονομία της γνώσης,
• την ανάπτυξη της υγιούς, αειφόρου και εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας,
• την ενίσχυση της ελκυστικότητας της Ελλάδας ως τόπου ανάπτυξης επιχειρηματικής δραστηριότητας με σεβασμό στο περιβάλλον.

Οι βασικοί Aξονες προτεραιότητας του ΕΠΑΝ ΙΙ για την περίοδο 2007 – 2013 ήταν:

1. Η προώθηση της καινοτομίας, υποστηριζόμενης από έρευνα και τεχνολογική ανάπτυξη
Ενίσχυση της Έρευνας, της Τεχνολογίας και της Καινοτομίας σε όλους τους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας ως βασικού παράγοντα για την αναδιάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και την μετάβαση στην οικονομία της γνώσης.

Ενδεικτικές Δράσεις:

• Δράσεις συνεργασίας παραγωγικών και Ε&Τ φορέων με στόχο τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας και της εξωστρέφειας των επιχειρήσεων μέσω της υλοποίησης έργων Ε&Τ σε συγκεκριμένους τομείς και δραστηριότητες.
• Δημιουργία καινοτομικών συνεργατικών σχηματισμών (clusters) σε πεδία αιχμής που θα εμφανίσουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα
• Δημιουργία νέων επιχειρήσεων υψηλής έντασης γνώσης για τη μετατροπή των προϊόντων της έρευνας και της γνώσης σε νέα προϊόντα και υπηρεσίες (spin-off / spin-out).
• Ενίσχυση Νέων και Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων μέσω της προώθησης δραστηριοτήτων Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ).
• Ενίσχυση της Προσφοράς και της Ζήτησης Υπηρεσιών Έρευνας, Τεχνολογίας και Καινοτομίας (κουπόνια καινοτομίας για ΜμΕ).
• Διεθνής Συνεργασία στην Έρευνα και Τεχνολογία (Ευρωπαϊκή Ε&Τ Συνεργασία, Διμερείς, πολυμερείς και περιφερειακές Ε&Τ συνεργασίες).
• Ενσωμάτωση της επιστήμης στον κοινωνικό ιστό και προώθηση του επιχειρηματικού πνεύματος στους νέους.

2. Η ενίσχυση της Επιχειρηματικότητας και της Εξωστρέφειας

Επέκταση της εξωστρεφούς επιχειρηματικότητας, ως βασικής διεξόδου για την παραγωγική αναβάθμιση της χώρας προς αγαθά και υπηρεσίες υψηλής προστιθέμενης αξίας, με ποιότητα, περιβαλλοντική ευαισθησία, ενσωμάτωση γνώσης και καινοτομίας, συμβάλλοντας με αυτό τον τρόπο στην έξοδο της χώρας από τις συνθήκες οικονομικής ύφεσης.

Ενδεικτικές Δράσεις:

• Ολοκληρωμένα Επιχειρηματικά Σχέδια για υποστήριξη παραγωγικών επενδύσεων που συμβάλλουν στην ενίσχυση της παρουσίας των ελληνικών επιχειρήσεων στην εγχώρια και στις διεθνείς αγορές, στην τεχνολογική ή οργανωτική καινοτομία, στην τυποποίηση και πιστοποίηση προϊόντων και υπηρεσιών.
• Επιχειρηματικότητα στον τομέα του περιβάλλοντος και ενσωμάτωση της περιβαλλοντικής διάστασης στη λειτουργία των επιχειρήσεων.
• Στοχευμένες δράσεις ενίσχυσης των επιχειρήσεων με στόχο την αναδιάρθρωση και τον εκσυγχρονισμό τους προκειμένου να επιτύχουν την ποιοτική διαφοροποίηση των προϊόντων και των υπηρεσιών τους και την ενίσχυση της παρουσίας τους στην εγχώρια και διεθνή αγορά.
• Ολοκληρωμένες και καινοτόμες παρεμβάσεις για τον εκσυγχρονισμό – αναδιάταξη του τουριστικού τομέα (π.χ. ανάπτυξη εναλλακτικών μορφών τουρισμού, κ.α.).
• Προγράμματα Ανάπτυξης Επιχειρηματικότητας μέσω ίδρυσης νέων επιχειρήσεων από ομάδες πληθυσμού με περιορισμένη επιχειρηματικότητα (π.χ. γυναίκες, νέοι κ.α.)
• Ενίσχυση Επιχειρηματικότητας σε νέες και καινοτόμες δραστηριότητες

3. Η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος

Βελτίωση του θεσμικού περιβάλλοντος και των βασικών υποστηρικτικών δομών, υποδομών, μηχανισμών και εργαλείων απαραίτητων για την ανάπτυξη της επιχειρηματικότητας, την ενδυνάμωση του ανταγωνισμού, την μείωση του επιχειρηματικού κινδύνου και την προστασία του καταναλωτή.

Ενδεικτικές δράσεις:

• Αναβάθμιση και απλούστευση κανονιστικού πλαισίου (Εθνικό Σύστημα Εποπτείας Αγοράς κ.α.).
• Ανάπτυξη ενιαίου συστήματος δομών στήριξης επιχειρήσεων στη λογική μονοθυριδικής εξυπηρέτησης (one stop shop).
• Δημιουργία Εργαλείων Χρηματοοικονομικής Τεχνικής, όπως Ταμεία Χαρτοφυλακίου, προϊόντα επιμερισμού κινδύνου, μικροπιστώσεων κ.α., για τη διευκόλυνση της πρόσβασης στη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων προκειμένου να διασφαλιστεί η ομαλή λειτουργία τους και να ενισχυθεί η επενδυτική τους δραστηριότητα.
• Δράσεις για την ενίσχυση της προστασίας του Καταναλωτή και τη βελτίωση των μηχανισμών εποπτείας της αγοράς (π.χ. ενίσχυση υποδομής εργαστηρίων για την πιστοποίηση προϊόντων, εργαστηριακός έλεγχος, θεσμοί στήριξης και παρακολούθησης του εμπορικού τομέα κ.α.).
• Συμπλήρωση και αναβάθμιση τουριστικών υποδομών και υποδομών αξιοποίησης του φυσικού και πολιτιστικού αποθέματος (π.χ. υποδομές για ειδικές μορφές τουρισμού, ανάδειξη πολιτιστικών στοιχείων, όπως μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι κ.α.).
• Δράσεις για την ανάδειξη – προβολή προϊόντων και υπηρεσιών (θεματικός τουρισμός, ολοκληρωμένη στήριξη τοποθέτησης ελληνικών προϊόντων σε διεθνή δίκτυα κ.α.).

4. Η ολοκλήρωση του ενεργειακού συστήματος της Χώρας και η ενίσχυση της αειφορίας

Εξασφάλιση του ενεργειακού εφοδιασμού της χώρας, στο πλαίσιο της επίτευξης των περιβαλλοντικών στόχων της, υποστήριξη της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας και ένταξη της χώρας στα μεγάλα διεθνή δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρισμού και φυσικού αερίου.

Ενδεικτικές Δράσεις:

• Επέκταση του Εθνικού Συστήματος Μεταφοράς Φυσικού Αερίου, καθώς και αύξηση της δυναμικότητας και της ευστάθειας αυτού και δράσεις για επέκταση υφιστάμενων ή/και δημιουργία νέων υποδομών υγροποιημένου και συμπιεσμένου φυσικού αερίου,
• Δράσεις ολοκλήρωσης – εκσυγχρονισμού του ηλεκτρικού δικτύου της χώρας, με έργα για διασύνδεση νησιών με το Εθνικό Σύστημα Μεταφοράς, προκειμένου αφενός να αντιμετωπισθούν προβλήματα επάρκειας ηλεκτρικής ισχύος και αφετέρου να αυξηθεί η μεταφορά ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές, για κατασκευή κέντρων υψηλής τάσης για την απρόσκοπτη τροφοδότηση με ηλεκτρισμό, την ασφάλεια τροφοδότησης του Νοτίου Συστήματος και την αύξηση της ευστάθειάς του, ενίσχυση και επέκταση του Συστήματος Μεταφοράς και του Δικτύου Διανομής Ηλεκτρικής Ενέργειας, και τέλος δράσης για εφαρμογή έξυπνων δικτύων και εγκατάσταση μετρητών/συστήματος τηλεμέτρησης για τη διαχείριση της ζήτησης παροχών ηλεκτρικής ενέργειας οικιακών και μικρών εμπορικών καταναλωτών, με στόχο την ανάπτυξη ορθολογικής τιμολογιακής πολιτικής.
• Δράσεις για την διείσδυση των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και την Εξοικονόμηση Ενέργειας, με έργα όπως επενδύσεις παραγωγής ενέργειας από ΑΠΕ και ΣΗΘΥΑ, παρεμβάσεις εξοικονόμησης ενέργειας και βελτίωσης της ενεργειακής αποδοτικότητας, με έμφαση στον οικιακό τομέα.
• Δράσεις για την ορθολογική διαχείριση φυσικών πόρων.

Βασική συνιστώσα του Προγράμματος αποτελεί η προστασία του περιβάλλοντος και η αειφόρος ανάπτυξη.

Η Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ) εκτίμησε τις σημαντικές άμεσες και έμμεσες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από την εφαρμογή του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανταγωνιστικότητα και Επιχειρηματικότητα».

Το ΕΠΑΝ ΙΙ εγκρίθηκε με την υπ' αριθμ Ε(2007)5338/26.10.2007 απόφαση της Επιτροπής των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων, όπως τροποιήθηκε με τις E(2011) 6980/4.10.11, C(2012) 9553/13.12.2012, C(2013) 8729/5.12.2013 και C(2015) 9765/21.12.15 Αποφάσεις της Επιτροπής.